დივალი – ცეცხლების ფესტივალი

დღეს ინდოეთში დივალის დღესასწაულს აღნიშნავენ. პატარა სიურპრიზი საქართველოშიც იგეგმება :) ვინც საჭიროა, მან იცის ამ სიურპრიზის შესახებ. მაგრამ მე მაინც ყველას გილოცავთ, ვისაც ოდნავ მაინც გაინტერესებთ ინდოეთი და ინდური დღესასწაულები :)

დივალი ან დიპავალი, რაც სანსკრიტზე „ცეცხლოვან მტევანს“ აღნიშნავს – ცეცხლების ფესტივალია, ინდოეთში ყველგან აღინიშნება და სიბნელეზე სინათლის, ბოროტებაზე სიკეთის გამარჯვების სიმბოლოა. დღესასწაული კარტიკის თვეში (ოქტომბერი–ნოემბერი) იმართება და ხუთი დღის განმავლობაში გრძელდება.

დღესასწაულთან დაკავშირებით რამდენიმე ლეგენდა არსებობს. ვიშნუიტები დივალის დღესასწაულს მეფისწულ რამას, ვიშნუს მეშვიდე განსახიერების მეფედ კურთხევას უკავშირებენ. სამეფო ტახტზე მისი ასვლის ღამეს მთელს ქვეყანაში სინათლეები ააბრდღვიალეს.

სხვა ვერსიით, რამას ბრძნულმა მმართველობამ სულიერი სიბნელიდან გამოსვლა დაასრულა. ანთებული ცეცხლის ალები უკუნეთიდან კაცობრიობის გამოსვლის სიმბოლოა, რასაც ლეგენდარულმა მეფისწულმა შეუწყო ხელი.

ინდოეთის ყველა რაიონში დივალის თავისებურად აღნიშნავენ. ქვეყნის ზოგიერთ ნაწილში და მოსახლეობის ზოგიერთ ჯგუფებში (მაგალითად, მოვაჭრეთა ჯგუფები დასავლეთ ინდოეთში) დივალი ახალი წლის დაწყებას ემთხვევა. საღამოობით მაღაზიები და სახლები ზეთის ლამპებით და ელექტრული გირლიანდებით ნათდება და ლამაზდება.

ინდოეთის უდიდეს ნაწილში დივალი სიმდიდრისა და ნაყოფიერების ქალღმერთს ლაქშმის ეძღვნება. სახლებს გულდასმით ალაგებენ, ანთებენ ზეთის ლამპებს, რადგან ქალღმერთს სიბნელე არ უყვარს, ლოცვით მიმართავენ მას, საკურთხეველზე რძეს ართმევენ, რომელშიც მონეტებს ყრიან, ღამით კარ–ფანჯრებს ღიას ტოვებენ, რომ ქალღმერთმა იოლად შეაღწიოს სახლში.

ინდოეთის სამხრეთში დივალის დღესასწაულზე ღმერთ კრიშნას დემონ ნარაკასურაზე გამარჯვებას აღნიშნავენ. ბოროტებაზე სიკეთის გამარჯვების ამ დღეს ინდუსები უხვად ისვამენ სხეულზე ქოქოქსის ზეთს, რაც მათ ცოდვებისგან განწმენდაში ეხმარება, და ეს ცერემონია განგის წყლებში განბანვის ცერემონიის ტოლფასად ითვლება.

ქვეყნის აღმოსავლეთში, განსაკუთრებით კი ბეგნალიაში დივალი ეძღვნება შავი ქალღმერთის კალისადმი თაყვანისცემას, რომელიც ძალის კულტს განასახიერებს. ამ დღესასწაულთან დაკავშირებით ქალღმერთის გამოსახულების წინ 10 დღის განმავლობაში ლოცულობენ, შემდეგ კი ქალღმერთის სკულპტურებს მდინარეებისა და არხების წყალში უშვებენ.

დივალის დღესასწაულზე არც მუსულმანები რჩებიან განზე, რომლებიც ქალღმერთ ლაქშმის მოვლენას ცეცხლის ალების დანთებით და აზარტული თამაშებით ხვდებიან – ლაქშმის ხომ წარმატება და სიმდიდრე მოაქვს.

ამ დღესასწაულზე მთელს ქვეყანაში ქალაქები და სოფლები ათასობით ცეცხლის ალებითა და ფეიერვერკით ნათდება. ჰაერში გამუდმებით გაისმის რაკეტების და პეტარდების გასკდომის ხმა.

როდესაც 2007 წელს ნოემბერში ინდოეთში ჩავედი, დღესასწაული 2 დღის დასრულებული იყო. ძალიან გული დამწყდა, რადგან იქაურმა მეგობრებმა ამიხსნეს, თუ რა ხდებოდა დღესასწაულის ხუთი დღის განმავლობაში. ყველა ქალაქში, რომლებშიც მომიწია ყოფნა, სახლებთან და მაღაზიებთან გირლიანდები და ზეთის ლამპები უზარმაზარი ოდენობით ისევ იყო დარჩენილი, მაგრამ ისინი უკვე ჩამქრალი იყო. ოდესმე იმედია ამ დღესასწაულზეც მომიწევს ლამაზი ოცნებებისა და ზღაპრული საიდუმლოებების ქვეყანაში დასწრება.

სხვა სტატიები ამ თემაზე:
* ინდუისტური დღესასწაული დურგა პუჯა
* Holi Hai